Chúng ta ai cũng biết về lòng tốt và đã trải nghiệm sự tử tế, chúng ta ai cũng đều có mức độ tử tế bên trong chúng ta và biết làm thế nào để nâng cao lòng tốt đó. Trước khi đi vào những điều đó, chúng ta hãy nói một chút về “lòng tốt thực sự là gì?”, và để hiểu về lòng tốt, có thể chúng ta sẽ cố gắng hiểu qua cách thiền quán. Vì vậy, hãy thực hiện một thời thiền ngắn về sự tử tế mà bạn nhận được trong cuộc sống cá nhân của mình, bởi vì, bằng cách suy ngẫm về cá nhân, nó có thể có một chút hiệu quả.
Vậy, chúng ta hãy thực hiện một thời thiền ngắn: suy ngẫm về ý nghĩa của lòng tốt là gì và lòng tốt nằm ở đâu, có phải ở trong tay, ở trong tim, ở trong tâm, có trong gen hay không? Vì vậy, trước tiên, chúng ta hãy cố gắng hiểu những gì chúng ta nghĩ khi chúng ta đề cập đến ý nghĩa của lòng tốt.
Lòng tốt thật sự là gì.
Trong Đạo Phật, lòng tốt không phải là thứ liên quan đến vật chất. Đúng vậy, bạn có thể nói đó là hành động tử tế khi ai đó cho người khác một số thứ vật chất, điều đó đúng, nhưng lòng tốt thực sự không cần phải liên quan một cách cụ thể. Ngoài ra, lòng tốt không cần phải là thứ có liên quan đến việc cho một thứ cụ thể gì đó, cho một số thứ bên ngoài hoặc cho một số thứ vật chất; lòng tốt cũng không phải là thứ mà chỉ ít người có được. Lòng tốt là thứ mà mỗi và mọi chúng sinh hữu tình đều có trong tâm của mình, nhưng mức độ của lòng tốt có rõ rệt hay không tùy thuộc vào từng cá nhân. Nếu có ai nói lòng tốt là một cảm giác, thì đó không phải là một cảm giác. Có ai nói lòng tốt là một loại yêu thương, thì nó có một chút liên quan nhưng nó không phải là tình yêu thương.
Vậy thì, lòng tốt là như thế nào? Lòng tốt thực sự là gì? Trong tiếng Tây Tạng, chúng tôi dùng từ ‘ཕན་ སེམས’ [phan sem], như thế lòng tốt giống một mong muốn hơn, lòng tốt giống một mong ước hơn. Một lần nữa, khi chúng ta nói đến từ “mong muốn”, nhiều người lầm tưởng rằng nó là một cái gì đó tiêu cực. Nhiều cuốn sách đã dịch tâm trí nắm bắt, bám víu là một loại mong muốn. Vì vậy, mong muốn không nhất thiết phải là một cái gì đó tiêu cực, mong muốn có thể là tích cực mà có thể là tiêu cực. Những mong muốn tích cực, ví dụ, mong muốn đạt được hạnh phúc, mong muốn đạt được Niết bàn, mong muốn đạt được trạng thái của Phật Quả, mong muốn giúp đỡ người khác hoặc hỗ trợ những người cần đến.
Vì vậy ở đây, khi bạn đạt được sự mong muốn giúp đỡ người khác, đó thực sự là lòng tốt, hành động tử tế là một sự khác biệt. Lòng tốt có thể được thể hiện bằng thân và khẩu, nhưng lòng tốt thực sự là thứ ở trong tâm của chúng ta. Nếu ai đó yêu cầu bạn thực hành lòng tốt, thì bạn không cần phải là tỷ phú hay triệu phú, mặc dù bạn không có gì trong tay nhưng bạn vẫn thực hành được nếu muốn giúp đỡ người khác. Ngay cả một người ăn xin, nếu người ăn xin nghĩ rằng “nếu tôi có thể, nếu tôi có, nếu tôi có khả năng trong tương lai, tôi muốn giúp đỡ tất cả những chúng sinh đang chịu đựng và đói khổ là những người đang cần đến”. Vì vậy, mong muốn đó là lòng tốt, và người đó đang thực hành lòng tốt.
Thực hành lòng tốt chỉ là khơi dậy sự mong muốn giúp đỡ người khác, cho nên nó không có liên quan gì đến những thứ vật chất. Giả sử bạn ngủ hôm nay và bạn ước muốn giúp đỡ ai đó vào ngày mai, nên việc thực hành lòng tốt của bạn đã ngay từ bây giờ – ngay từ khoảnh khắc đầu tiên của ý nghĩ giúp đỡ người khác của bạn. Khi bạn có mong muốn giúp đỡ người khác, bạn đang thực hành lòng tốt ngay từ lúc đó, mặc dù bạn có thể không thực hiện được vào ngày mai vì một số lý do, nhưng bạn vẫn đang thực hành lòng tốt từ đêm qua.Vậy, lòng tốt có thể được thể hiện theo một vài cách như tôi đã nói. Một trong những cách mà lòng tốt có thể được biểu lộ là bằng lời nói – bạn có thể giúp ai đó bằng những lời khuyên, bạn có thể giúp cho ai đó bằng cách giảng dạy những gì bạn biết trong bất kỳ những kỹ năng nào, bạn có thể nói chuyện với ai đó một cách nhẹ nhàng và lịch sự, hoặc tỏ sự kính trọng khi giao tiếp. Vì vậy, tất cả những điều đó đều là lòng tốt bằng lời nói. Lòng tốt cũng có thể biểu lộ qua thân, cho nên, bạn đang giúp đỡ ai đó, hoặc cho thứ gì đó cho ai – bất kỳ vật chất nào, hoặc bạn dạy cho một số người một số kỹ năng hoặc bất kỳ kiến thức nào, đó cũng là sự tử tế trong hành động qua thân. Thêm nữa, cao hơn tất cả những điều đó, trên nhiều mặt, đó là sự tử tế về thời gian, bạn dành thời gian cho ai đó, bạn tôn trọng ai đó, bạn xem xét ý kiến của ai đó bằng cách lắng nghe họ. Đây cũng là một số hành vi, biểu hiện /cách thức bằng lời nói hoặc hành động qua thân của lòng tốt. Cho nên những điều này rất quan trọng, và trong cuộc sống chúng ta nhận được rất nhiều lòng tốt như vậy, và chúng ta cũng đã tử tế với những người khác. Nhận thức được điều đó, đôi khi bạn có thể chỉ là thiền về sự chánh niệm, thiền quán về lòng tốt, điều đó thực sự có thể giúp bạn biết những gì bạn đã và đang làm, để biết chính mình nếu có sai lầm. Cố gắng biết điều đó là rất quan trọng, khi chúng ta biết lỗi thì bạn mới có thể giải quyết hoặc sửa chữa nó. Nếu bạn không hiểu hoặc không biết sai lầm thì bạn không thể sửa chữa nó. Ngoài ra, nếu bạn làm điều gì đó tốt, bạn cần nhận biết điều đó. Lý do tại sao bạn cần phải biết điều đó, nếu chúng ta đã làm điều gì đó tốt, nếu chúng ta hoan hỉ với tất cả các hành động của mình, điều đó sẽ truyền cảm hứng cho chính bản thân để trở nên tử tế hơn.
Lòng tốt nhận từ những người khác
Bây giờ, hãy thử thiền về sự chánh niệm, thiền quán về lòng tốt mà bạn đã nhận được từ những người khác. Bạn có thể bắt đầu với lòng tốt mà bạn đã nhận được từ cha, mẹ, ông bà, ông bà cố, những người sống xung quanh, bạn học, bạn bè, chị em gái, anh em trai của bạn, lòng tốt của các giáo viên – nhờ đó bạn có thể nói tiếng Anh hoặc có được công việc… Bất cứ phẩm chất nào mà bạn có trong cuộc sống cũng đều là do lòng tốt của ai đó. Luôn có một ai đó ngoài kia mà chúng ta phải phụ thuộc để nhận được bất cứ thứ gì chúng ta có trong cuộc sống này. Chúng ta sinh ra là một con người có sự thực hành này bởi vì bạn đã có thực hành này trong các kiếp trước, có thể cũng là lòng tốt đối với người khác. Cho nên, trong cuộc sống này, bạn có thể đếm được khoảng hàng trăm người đã tử tế, bởi vì những cái bạn có, những gì bạn có. Nhưng để hiểu chính cuộc sống mà bạn có, việc mà bạn có khả năng, thì bạn có thể suy nghĩ rằng, chúng ta không giống như động vật, con người thông minh hơn nhiều, nên sự tái sinh làm người cũng là vì thực hành lòng tốt đối với người khác; và bạn cũng suy nghĩ đến lòng tốt của cha mẹ, họ hàng, người thân trong gia đình mình; lòng tốt của những người đang làm việc ngày lẫn đêm trong nhà máy để may quần áo cho chúng ta; lòng tốt của người trồng cây để chúng ta có oxygen để thở; lòng tốt của tất cả những người trồng hoa và cây ở thế giới này, vì điều này, chúng ta có được và trải nghiệm một thế giới đáng yêu và tuyệt vời.
Vì vậy, chúng ta hãy thiền quán một chút về điều này, chỉ quán tưởng lòng tốt của những người khác đối với bạn, giá trị của lòng tử tế mà bạn nhận được từ họ. Không có lòng tốt như vậy, không có cách nào mà chúng ta có thể tồn tại được vài ngày: thức ăn chúng ta ăn, quần áo chúng ta mặc, ngôi nhà chúng ta ở, cái ghế chúng ta ngồi, thân thể chúng ta có – tất cả đều đến từ lòng tốt của người khác. Không có lòng tốt của ai đó, sẽ không có gì cho chúng ta sử dụng trong cuộc sống hàng ngày, và cũng là lý do tại sao chúng ta có những ngón tay thích hợp đang được sử dụng, chúng ta có một thân thể thích hợp, chúng ta có thể thấy, chúng ta có thể nghe – tất cả những điều này là do lòng tốt của người khác. Nếu cha mẹ không chăm sóc chúng ta trong 24 giờ, chúng ta chắc chắn sẽ tự giết mình khi chúng ta còn nhỏ do ăn bất cứ thứ gì đến tay chúng ta; Nếu không có lòng tốt của cha mẹ, chúng ta chắc chắn sẽ trông không được như bây giờ.
Vì vậy, tất cả lòng tốt mà chúng ta nhận được từ người khác làm cho cuộc sống này có ý nghĩa, khiến cho cuộc sống này trở thành một thời đáng yêu, một cơ hội đáng yêu. Tất cả sự tử tế mà chúng ta nhận được từ người khác khiến chúng ta hạnh phúc và có được khoảng thời gian vui vẻ, chúng ta cũng có thể có được sự tái sinh làm người và những quả lành trong tương lai, tất cả là vì lòng tốt của người khác. Khi hiểu lòng tốt của người khác, điều rất quan trọng là phải khiêm tốn, không có sự cố chấp, không ghen tị với người khác, bởi vì nếu không có lòng tốt của người khác, không có cách nào cho chúng ta có thể nào tồn tại được. Điều này thật quan trọng để luôn chiêm nghiệm, hãy suy nghĩ về điều này, thiền quán và suy ngẫm về điểm này.
Lòng tốt trao cho những người khác.
Bây giờ, một điểm khác. Hãy suy ngẫm, hãy thiền một chút về cách chúng ta đối xử tốt đối với người khác, giá trị của sự tử tế mà chúng ta đã thể hiện với người khác. Chúng ta đã tử tế như thế nào trong cuộc sống của mình, đối với người mà chúng ta đã tử tế? Mặc dù chúng ta uống nước, nhưng nếu biết, thì chúng ta thực sự đang nuôi sống hàng ngàn vi sinh vật sống bên trong cơ thể chúng ta, vì vậy, thức ăn chúng ta ăn, nước chúng ta uống, tất cả những điều này đều là hành động tử tế đối với các sinh vật khác. Một số các bạn có thể có con, nên mỗi và mọi hành động/hơi thở các bạn làm/thở là để giúp đỡ những đứa trẻ đó. Nếu bạn có một gia đình, chắc hẳn bạn đã dành hàng ngàn giờ yêu thương và quan tâm đến những người thân trong gia đình mình. Bạn đã dành thời gian quý báu của mình cho những người khác, đó cũng chính là lòng tốt. Nếu bạn đang làm việc ở văn phòng nào đó, chắc hẳn bạn đã từng làm nhiều công việc tự nguyện, đây cũng là sự tử tế. Bạn hẳn đã giúp nhiều người khi họ đau khổ, bạn lắng nghe một số người thực sự cần nó, bạn hẳn đã giúp cho nhiều con côn trùng khi bạn còn nhỏ hoặc giúp đỡ bạn bè của bạn khi họ cần đến…
Vì vậy, hãy thử suy nghĩ xem, bạn đã có bao nhiêu cơ hội để thay đổi cuộc sống của ai đó thành một điều gì đó tốt đẹp hơn? Bạn đã nắm lấy bao nhiêu cơ hội, có bao nhiêu người trên thế giới này mà cuộc sống bạn thực sự tạo ra có một chút thay đổi khác biệt? Sự tồn tại của bạn trên thế giới này, nó có ích lợi bao nhiêu cho người khác với lòng tốt? Vì vậy, chúng ta hãy chiêm nghiệm và có một thời thiền chánh niệm ngắn về điều đó.
Nếu bạn là một người rất tử tế, có thể bạn có hàng ngàn giờ thiền chánh niệm mà bạn có thể làm về chủ đề này khi bạn nhận ra bạn đã tử tế như thế nào đối với gia đình, bạn bè, đối với những đứa trẻ mà bạn có, đối với những người khác…
Và, đồng thời, có nhiều cách mà chúng ta có thể đã tử tế. Bạn đã nuôi dưỡng tất cả chúng sinh trong cơ thể chúng ta hàng ngày, đó cũng là một thực hành lòng tốt tuyệt vời, nếu bạn nhận thức được điều đó. Bạn có thể trồng hoa, nhờ đó nhiều con ong sống sót, chúng kiếm thức ăn nhờ những bông hoa bạn trồng. Bạn có thể trồng một số cây, nhờ có chúng mà cả thế giới đã cảm thấy oxygen. Ngoài ra, bạn có thể đã chia sẻ một phần kiến thức của mình trên bất kỳ nền tảng internet nào, vì vậy kiến thức đó có thể mang lại một số khả năng trong cuộc sống của ai đó. Bạn có thể đã chia sẻ những lời khuyên chung của Đạo Phật cho những người khác để có thể thay đổi cuộc sống của ai đó. Ai đó có thể có một cuộc sống tốt đẹp và hạnh phúc hơn nhờ những hành động của bạn.
Điều đó rất quan trọng để quán chiếu và suy nghĩ, thế giới mà chúng ta đang sống hiện nay, mỗi và mọi lòng tốt của mỗi và mọi cá nhân đều có giá trị. Lòng tốt của bạn, một chút hành động của bạn, chỉ là một ý định nhỏ, một mong muốn giúp đỡ ai đó, tất cả những điều này đều làm cho thế giới này trở thành một nơi sống tốt đẹp hơn. Chúng ta nói về lòng tốt, chúng ta nói về hạnh phúc, là một hành giả Đạo Phật, bạn luôn cầu nguyện cho mọi người đều hạnh phúc và thoát khỏi đau khổ. Ngay cả khi có động lực và ý định như vậy, dù chỉ nghĩ điều đó trong một giây, giúp thế giới này trở thành một nơi sống hạnh phúc hơn. Hành động tử tế nhỏ của bạn có thể giúp ai đó có cuộc sống vui vẻ hơn, một chút lời khuyên của bạn có thể tránh ai đó tự tử hoặc làm thay đổi cuộc sống của ai đó thành một điều gì rất có ý nghĩa.
Vì vậy, điều đó rất quan trọng để quán chiếu và suy nghĩ về khả năng của những người kia là gì. Nhiều người nghĩ rằng họ phải giàu có để trở nên tử tế hoặc phải làm nhiều điều để thực hành lòng tốt. Nhưng, bạn có thể không giàu, nhưng bạn có thời gian quý báu mà chính nó là món trao tặng đẹp đẽ nhất, đắt giá nhất, có giá trị nhất, vật quý giá nhất mà bạn có thể chia sẻ cho người khác như một hành động của sự tử tế.
Có nhiều người chỉ không có kiến thức như bạn có, vì vậy, nếu kiến thức của bạn giúp bạn có được việc làm, thì kiến thức của bạn cũng có thể giúp ai đó có được việc làm. Nếu một ít kiến thức về Đạo Phật giúp bạn hạnh phúc hơn một chút, phần kiến thức mà bạn có cũng có thể làm cho ai đó hạnh phúc. Đừng bao giờ nghĩ rằng bạn phải là một học giả Phật giáo để giảng dạy giáo lý Đạo Phật. Đừng bao giờ nghĩ rằng bạn phải am hiểu về Đạo Phật thì mới có thể giảng dạy một số về Đạo Phật cho người khác. Hãy nhớ rằng bạn học tiếng mẹ đẻ không phải từ một số học giả mà từ bạn bè, bạn học tiếng mẹ đẻ không phải từ một số chuyên gia mà là từ chính cha mẹ của bạn. Khi bạn được sinh ra, cha mẹ của bạn có thể không phải là chuyên gia về chính ngôn ngữ của bạn, nhưng bạn học thứ ngôn ngữ mà bạn tự tin nói là từ họ. Vì vậy, bạn không cần phải là chuyên gia về nhiều thứ để chia sẻ những gì bạn biết cho người khác, thay vì nói, đây là những gì Phật đã nói, bạn có thể nói rằng, đây là những gì tôi nhận được như là lời Phật dạy từ thầy của tôi, đây là những gì tôi đã hiểu về Đạo Phật. Nếu kiến thức của bạn về Đạo Phật giúp ích cho bạn, thì nó cũng có thể giúp ích cho người khác. Bạn có thể không có cơ hội chia sẻ điều này cho nhiều người nhưng ít nhất bạn có thể chia sẻ cho bạn bè của mình, cho cha mẹ và những người con yêu quý nhất mà bạn có. Nếu điều này có thể mang lại sự bình yên cho bạn, nó cũng có thể mang lại sự bình yên cho cuộc sống của người khác. Điều này rất có giá trị đối với những người khác.
Kết luận
Tôi thực sự khuyên tất cả các bạn hãy thực hành thiền chánh niệm mà chúng ta sẽ đi qua hôm nay:
1. Chỉ nghĩ về lòng tốt trong vài phút.
2. Sau đó, hãy nghĩ về lòng tốt mà bạn nhận được từ người khác.
3. Hãy nghĩ về lòng tốt mà bạn đã dành cho người khác, mà bạn đã thể hiện với người khác.
Hãy suy ngẫm: Khả năng của người kia là gì? điều đó cũng quan trọng. Làm thế nào tôi có thể thực hành lòng tốt đối với người khác? Các lựa chọn cho tôi là gì? Khả năng của tôi là gì? [bốn góc độ suy ngẫm]
Hãy nhớ rằng mỗi và mọi người chúng ta đều có kiến thức của riêng mình, chúng ta ai cũng có chuyên môn về một cái gì đó, mọi người đều giỏi về một thứ khác. Chúng tôi chỉ cần chia sẻ điều đó cho những người khác như bạn được hưởng lợi từ những gì bạn có trong một số kỹ năng thì bạn cũng có thể giúp ích cho những người khác.
Vì vậy, khi nghĩ về ba điều trên, ba điều này sẽ truyền cảm hứng cho bạn, rồi bạn cũng có thể nghĩ xem: “Mình có thể thực hành lòng tốt nào, mình có thể làm gì và chia sẻ cho người khác, mình có thể đóng góp điều gì cho người khác như thế nào?” Bạn cần phải cho một cái gì đó, bạn có thể không có cơ hội để cho đi trong tương lai, nhưng chỉ cần có mong muốn giúp đỡ người khác, đó là sự thực hành về lòng tốt.
Khi bạn cố gắng tìm những gì bạn có thể làm cho xã hội, “tôi có thể làm cho người khác những gì?” – chỉ cần trồng thêm hoa bên ngoài, đó là điều mà ai cũng có thể làm được, nhờ những bông hoa này, những con ong có thể sống; nhờ những con ong mà tất cả những bông hoa này không rụng, cây cho trái – tất cả những điều này đều có có thể xảy ra là do những con ong, sự tồn tại của cây phụ thuộc vào loài ong và hoa. Vì vậy, bạn có thể không làm được việc lớn, ít nhất bạn có thể trồng một bông hoa nhỏ hoặc một cây nhỏ, lượng oxygen mà cây tạo ra trong cả cuộc đời đúng là có thể cứu rất nhiều người và rất nhiều mạng sống.
Tôi muốn yêu cầu tất cả các bạn suy ngẫm về lòng tốt từ bốn góc độ này, nó rất hiệu quả. Khi bạn hiểu, thì bạn sẽ hiểu rõ giá trị cuộc sống của chính mình, rồi bạn có thể thấy lòng tốt của người khác, rồi bạn có thể nhìn thấy những người tốt là những người thực sự có liên quan khiến cho cuộc sống của bạn tốt hơn. Điều này thực sự giúp chúng ta hiểu rõ và giúp chúng ta nhận thức. Loại chánh niệm này thực sự làm nên đức hạnh của chúng ta. Cho dù bạn bao nhiêu tuổi, 20 – 30 – 40, bạn có thể không cảm thấy mình đủ lớn, nhưng tâm trí của bạn sẽ trưởng thành hơn.
Vì vậy, thực hành này khá hiệu quả và tôi thực sự muốn khuyên tất cả các bạn thực hành về lòng tốt này. Điều này không tốn kém gì, chỉ cần có sự mong muốn giúp đỡ ai đó – đây là bước đầu tiên. Nếu bạn không có sự mong muốn, thì thân và khẩu của bạn sẽ không hành động tương ứng. Nếu bạn có mong muốn giúp đỡ người khác, thì thân và khẩu của bạn sẽ hành động theo đó. Đó là lý do tại sao mọi người làm những gì chúng ta cần. /.
________________________________________________
Câu hỏi: Chúng ta có thể nói lòng tốt là một biểu hiện của Phật quả hay không?
Trả lời: Ý tôi là mọi người đều có lòng tốt ở bên trong mình, cho dù là lớn hay nhỏ. Lòng tốt là thứ mà ai cũng có trong tâm. Cho nên lòng tốt có thể thực hiện được, lòng tốt, chính là ở đó bởi vì chúng ta có Phật tính, chúng ta có khả năng nâng cao, gia tăng và phát triển tâm chúng ta đến tâm của Phật. Vì vậy, tất cả những cảm xúc tiêu cực – ích kỷ và keo kiệt, cả hai đều là phía tương ứng thực sự của lòng tốt. Khi lòng tốt được kích hoạt, sự ích kỷ và keo kiệt sẽ giảm xuống. Vì vậy, có hai thứ này không phải là bản chất của tâm chúng ta. Bản chất của tâm chúng ta là trong sáng, không có bất kỳ cảm xúc tiêu cực nào, không có mọi cảm xúc phiền não, vì vậy lòng tốt là một trong những điều thật sự trong tâm chúng ta. Vì chúng ta có Phật tính, nên lòng tốt là có thể.
Từ bài Pháp Thoại của Lama Nawang Kunphel